tumblr_mdw90l3ylJ1r1cwub

“Κείμενο και φωτογραφίες της παρουσίασης του βιβλίου του Αύγουστου Κορτώ”

“Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά”

Καφέ Ενετικό, Λιοντάρια, Ηράκλειο

Διοργάνωση:

Εκδόσεις Καστανιώτη

Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης

Τρίτη 20/11 στις 20:00

Παρουσίαση: Νικόλας Σμυρνάκης

January 5

8:23pm

Αγαπητέ Αύγουστε!!!!!

Αποτίνω φόρο τιμής στην πένα και το πληκτρολόγιό σου και έπειτα σου αποκαλύπτω το λόγο που επικοινωνώ μαζί σου

(δύο βιβλία σου έχω διαβάσει, μη νομίζεις ότι το λέω έτσι :)))

Τους επόμενους μήνες πρόκειται να φτιαχτεί, ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με σκέψεις αποφθεγματικού χαρακτήρα, σαν ρήσεις,

μπλα μπλα μπλα……

Ζητώ την άδειά σου για να χρησιμοποιήσω μία από τις μυριάδες αποφθεγματικότατου χαρακτήρα φράσεις σου;

Τι λες;

Φιλικότατα

Νικόλας

8:52pm

Auguste Corteau

tumblr_mdw8ylMIsg1r1cwub

Αγαπητέ Νικόλα,

Δηλώνω εξόχως κολακευμένος. Humbled, που λένε και οι Αγγλοσάξονες. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ό,τι τραβάει η ψυχή σου – τούτο δω το ‘χω ούτως ή άλλως κοινόχρηστο ημερολόγιο ασυναρτησίας. Ήγουν, κάνε δουλειά σου και καλή επιτυχία στο λίαν γαργαλιστικό πρότζεκτ.

Τα φιλιά και την αγάπη μου,

Κάπως έτσι προέκυψε η διαδικτυακή γνωριμία μας με τον Αύγουστο Κορτώ.

Η απάντησή του ήταν απλή, θετική, σχεδόν ταπεινή.

Συνειδητοποίησα το εξής:

Σας διαβάζω τι συνειδητοποίησα γιατί δεν θα το θυμηθώ, ακόμα και αν κρέμεται η ζωή μου από αυτό.

Ο χορτασμένος άνθρωπος ή – ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά – είναι πραγματικά ταπεινός όχι από ταπεινοφροσύνη όπως την εννοεί ο πολύς κόσμος, δηλαδή από εσκεμμένη υποτίμηση των δυνατών σημείων κάποιου με απώτερο σκοπό την έμμεση ανάδειξή τους, αλλά από μη ανάγκη επίδειξης αυτού που όλοι ξέρουν ότι κατέχει. Του μεγαλείου, σε ότι μορφή κι αν μέσα του κατοικεί.

Του οφείλω προσωπικά ένα μεγάλο ευχαριστώ χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτός είναι ο λόγος που σήμερα θα ακούσετε καλά λόγια, αν ακούσετε, για το βιβλίο και τον άνθρωπο πίσω από αυτό. Τον άνθρωπο που έτρωγε πολλά.

Έπειτα ήρθε η πρόταση από αγαπημένους φίλους για να τον παρουσιάσω. Είναι τιμητικό να παρουσιάζεις έναν συγγραφέα, να παρουσιάζεις έναν αγαπημένο σου συγγραφέα, είναι τουλάχιστον  διασκεδαστικό.

Και αυτό θα κάνω, θα τον παρουσιάσω, όσο χειρότερα γίνεται για να κρατήσω το ενδιαφέρον αμείωτο από τη μία και από την άλλη για να μην κατηγορηθώ ως φαντασμένος παρουσιαστής σπουδαίων συγγραφέων.

Απόδειξη είναι το παρακάτω κείμενο:

Η μικρή Τερέζα είναι μεγάλη Ρουφιάνα, είπε ο μικρός γοργόνος στο σινεμαδάκι το ξεσκέπαστο. Βέβαια στο βωμό του έρωτα, ο e λήθιος γεννήθηκε τύφλα. Το πρόβλημα της κυρίας Σούλας  είναι ότι μεταβαίνει από την λίκρα στην πίκρα και μονολογεί «κρουαζιέρα δε θα σε πάω» μια και είμαι ερωτευμένος με τα ράφια σου με κουλτούρα στο γυμνό κορμί σαν οδηγός θερινής ανάγνωσης από παθόντα βιβλιοφάγο. Δόξα και τιμή στο ιεραποστολικό είπε ο κατά φαντασίαν ετοιμοθάνατος και η κολασμένη μπαβαρουάζ.

Τέτοια παθήματα να έχουμε πάντα, παθήματα ανατομίας με μαγικά κωλόχαρτα πλαστικέ μου έρωτα. Μία είναι η λύση για όλα. Το πετάς και πετάς.

Αν δεν καταλάβατε τίποτα από το παραπάνω κείμενο μην ανησυχείτε, δεν αποτελεί δοκιμή των φιλολογικών και στοχαστικών σας αντιλήψεων αλλά τυχαία συρραφή χωρίς απολύτως καμία λογική των τίτλων των κειμένων του Αυγούστου από το παρόν βιβλίο.

Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά.

tumblr_mdw924WCEL1r1cwub

Κάποτε είχα δει μια ταινία στην οποία ο πρωταγωνιστής έλεγε στην κυρία προς ψήσιμο, θα μπορούσα να σου γράφω ποιήματα, να σου λέω γλυκόλογα, να σου αγοράζω λουλούδια και όλα αυτά με σκοπό να σε ρίξω στο κρεβάτι, θέλεις να κάνουμε skip όλα αυτά τα προκαταρκτικά και να κυλιστούμε στο γρασίδι.

Το εν δυνάμει ζευγάρι απολάμβανε το Κυριακάτικο πικ νικ του, που έμελε να είναι το πρώτο και τελευταίο ραντεβού τους.

Με τον Κορτώ δίπλα μου και εμένα στον ρόλο του παρουσιαστή, συνσυζητητή νιώθω σαν τον κύριο που θέλει να κάνει skip τα προκαταρκτικά και να μπει στην ουσία.

Ποια πρέπει να είναι η ουσία του κάθε παρουσιαστή; Να σιωπά.  Αυτή που ελάχιστοι κάνουν πράξη, ούτε καν ο υποφαινόμενος που διατείνεται ότι την ανακάλυψε πρώτος.

(σιωπή…)

Να σιωπά μπροστά στην ουσία, και στο ουσιώδες.

Αν και με τρώει το χνούδι πάνω από το νωτιαίο μυελό μου, δεν θα μιλήσω για αφηγηματικές τεχνικές, δε θα πω για το ρέον κείμενο που λερώνει τα χέρια του αναγνώστη όπως στάζει  σε κάθε σελίδα, τις λέξεις που σηκώνουν τα γράμματά τους ψηλά μπροστά στην ευκολία με την οποία τις χειρίζεται ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά, δε θα πω πως καθώς διάβαζα ξεχνούσα ότι δεν έπρεπε να διαβάζω μόνο για να διασκεδάζω αλλά σαν συγγραφέας πρώτιστα που σέβεται τον εαυτό του να διυλίζω εκφραστικές μεθόδους, αφηγηματικές τεχνικές, λογοπλασίες, τρόπους εκφοράς του χιουμοριστικού λόγου, κου λου που κου λου που, ξεχνούσα ότι δεν έπρεπε να διαβάζω μόνο για να διασκεδάζω αλλά και ως παρουσιαστής για να έχω κάτι να πω σήμερα. Τελικά με τόσο γαργαλιστικά διασκεδαστικό κείμενο, το μόνο που κατέληξα να κάνω, είναι να διαβάζω και να διασκεδάζω.

Όχι δε θα μιλήσω για τον ημερολογιακό χαρακτήρα του κειμένου που μετατρέπεται σε χιουμοριστικό οδηγό ζωής, κάτι σαν δοκίμιο με γέλιο.

Όχι, όχι δε θα μιλήσω για τα τραύματα της ψυχής του συγγραφέα που συνάμα είναι και οι κορυφές της ζωής του καθώς του έδωσαν την τριβή που απαιτείται για να μεστώσει το χέρι και να φτάσει στο σημείο να σκαρώσει τέτοιες λέξεις, τέτοιες προτάσεις, τέτοια νοήματα…

Δε θα αναφερθώ καν, απορώ με τη δύναμη της εγκράτειάς μου, για το πώς κάποιες προτάσεις του μοιάζουν τόσο δουλεμένες που είμαι σίγουρος ότι δεν δουλεύτηκαν καθόλου, ότι κάποιες λέξεις μοιάζουν να έχουν εφευρεθεί για να χρησιμοποιηθούν στην συγκεκριμένη θέση που ο Κορτώ τις έχει εναποθέσει μέσα στις προτάσεις του, μια σκέψη που μπορεί να αρρωστήσει από ζήλεια έναν συγγραφέα και να φέρει σε οργασμό έναν αναγνώστη.

Δε θα πω πως, τίποτα δεν είναι περισσευούμενο παρόλο που η υπερβολή χαρακτηρίζει το λόγο του, και όσα περισσεύουν ο αναγνώστης θέλει προσεκτικά, με χειρουργική θαλπωρή να τα περιμαζέψει, και να τα επιστρέψει στην πηγή τους, δηλαδή, να ξαναδιαβάσει τις υπερβολές, να γελάσει ξανά , αυτή τη φορά πιο φωναχτά, και να ξαναφανταστεί εκείνη τη φώκια της σελίδας 63, την οποία ο Εσκιμώος γουναράς δεν πρόκαμε να γδάρει μέχρι τα πτερύγια, διότι στο μεταξύ του την έπεσε η Μπριζίτ Μπαρντώ με καμάκι και γκρον πλαν φωτογραφία του Λεπέν, για να μάθει να γδέρνει ο απολίτιστος.

Δε θα πω τίποτα από όλα αυτά γιατί μια πρόταση από αυτό το βιβλίο θα δώσει όλες τις απαντήσεις μαζί, χωρίς καν να τεθούν οι ερωτήσεις:

Παραθέτω μικρό απόσπασμα στη σελίδα ….

46 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

48 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

61 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

101 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

103 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

113 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

132 (αυτά μόνο live, διαβάστε το βιβλίο…)

Κι αφού τώρα μίλησε ο συγγραφέας μέσα από το έργο, να πω (αφού τόση ώρα σιωπούσα) με αυτό το βιβλίο δεν κατέληξα ποτέ αν όσα λέει ο συγγραφέας του είναι ωραία, ή αν τα λέει ωραία.

Επίσης, δεν είχα δίλημμα αν έπρεπε να μιλήσω για εκείνον ή το έργο του, γιατί είναι έργο από μόνος του (θα το δείτε αμέσως τώρα αυτό), η τέχνη του φαίνεται να αντιγράφει ή να παίρνει αφορμή, τη ζωή του.

Διαβάζοντάς διασκέδασα, και επειδή υπάρχουν πολλών ειδών διασκεδάσεις, γέλασα. Γέλασα πολύ.

Όσα σας διάβασα είναι πρόλογος. Τα πραγματικό γέλιο, ο προβληματισμός, η διασκέδαση, τα καλύτερα κρύβονται τις υπόλοιπες 180 σελίδες.

Παρακαλώ όσοι έχετε συνηθίσει να αγοράζετε σε μια παρουσίαση ένα βιβλίο από υποχρέωση απέναντι σε αυτόν που σας κάλεσε ή από ντροπή απέναντι στο συγγραφέα, χαμογελάστε. Είναι η τυχερή σας μέρα. Αυτή τη φορά θα διασκεδάσετε πραγματικά.

Τελειώνω με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα παραθέτοντας τοσοδούλικο απόσπασμα στη σελίδα 164.

(αυτά μόνο live, διαβάστε τις τελευταίες παραγράφους στη σελίδα 164…)

tumblr_mds9yvVU2Z1r1cwub

 

tumblr_m5wtdeaSFf1r1cwub

“Κείμενο και φωτογραφίες της παρουσίασης του βιβλίου της Ελπίδας Στρατηγάκη”

“Τέσσερις ζωές …and the beat goes on”
Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης, Ηράκλειο
Τρίτη 19/06
Παρουσίαση: Νικόλας Σμυρνάκης (συγγραφέας)
Ανάγνωση αποσπασμάτων: Πάνος Ιωαννίδης (ηθοποιός)

tumblr_m5wu0hUGod1r1cwub

Video της παρουσίασης: εδώ

Με μια επιφανειακή ανάγνωση θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το μυθιστόρημα “Τέσσερις ζωές and the beat goes on” της Ελπίδας Στρατηγάκη, έχει 4 βασικές ηρωίδες. Την Εύα, την Ελένη, την Κατερίνα και τη Μαρία. Μια συγγραφέα, μια τολμηρή γυναίκα πιστή στο ένστικτό της, μια πανέμορφη ηθοποιό που έγινε πασίγνωστη στη χώρα και μια συντηρητική γυναίκα που αφοσιώθηκε τόσο στη δουλειά όσο και στην οικογένειά της.

Στη δεύτερη και στην τρίτη ανάγνωση, ανάγνωση δηλαδή μετάφραση κι όχι κυριολεκτικά ανάγνωση, το έργο αυτό μπορεί να αποκτήσει εκατομμύρια βασικούς ήρωες. Γιατί σε κάθε ήρωα του έργου, κεντρικού ή μη, μπορούμε να βρούμε κι από ένα στοιχείο της δικής μας προσωπικότητας.

tumblr_m5wthbcMbr1r1cwub

Η ιστορία παίρνει αφορμή τις 4 ηρωίδες και διαπερνά 3 δεκαετίες (από το 1969 ως το 1999). Γίνεται αναφορά στα μεγαλύτερα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας αυτής της περιόδου και στους μεγαλύτερους σταθμούς της τέχνης, κυρίως της μουσικής.

Όταν η συγγραφέας περιγράφει τη νεολαία των αρχών της δεκαετίας του ‘70, μια νεολαία που πίστευε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, στην πραγματικότητα προβάλλει τη δική της ελπίδα για την σημερινή νεολαία. Κι αυτό είναι μια τεχνική που χρησιμοποιεί συχνά. Σπάνια παίρνει ξεκάθαρη θέση. Η θέση της διαφαίνεται μέσα από τις επιλογές των ηρώων και τις αναφορές της σε πραγματικά γεγονότα της ιστορίας.

Ο πολιτικός της λόγος είναι διακριτικός. Διατρέχει τα μεγάλα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας (πόλεμοι, ξεσηκωμοί, επαναστάσεις, δολοφονίες) αφήνοντας, με αφορμή αυτά, διακριτικά το πολιτικό της χνάρι, χωρίς να συνθηματολογεί.

Μιλώντας για το Βιετνάμ ο λόγος της μοιάζει επίκαιρος όσο ποτέ. Χαρακτηριστικό απόσπασμα στη σελίδα 225: «Μακάρι οι προστάτες να τελειώσουν την κηδεμονία τους και την προστασία τους εδώ και τώρα. Οι λαοί ας αποφασίζουν μόνοι τους ποιον θέλουν για κυβερνήτη τους. Ο μόνος λόγος για να επέμβουν οι ισχυροί είναι για να προστατέψουν τους αδύναμους όχι για να δοκιμάσουν καινούρια όπλα ή για να εκμεταλλευτούν τους φυσικούς πόρους μιας χώρας χρησιμοποιώντας την οικονομική και στρατιωτική τους υπεροχή».

tumblr_m5wtkfxaL71r1cwub

Έχει έναν μοναδικό τρόπο να συστήνει τους χαρακτήρες της στους αναγνώστες. Μας γνωρίζει κάθε πτυχή της λεπτομέρειας του ψυχισμού, των προθέσεων, των πράξεων, των μη πράξεων των βασικών της ηρώων, αποδομεί τους χαρακτήρες στα συστατικά τους μέρη και μας τα συστήνει εκ νέου, σε κάθε σελίδα κι άλλα.

Η ιδιότητά της ως σκηνοθέτης δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το γράψιμό της, καθώς διυλίζει τον κόσμο που φτιάχνει, τον στήνει φωτογραφικά, καρέ καρέ, τον χτίζει κομμάτι κομμάτι, χωρίς βιασύνη και πρόχειρη αδημονία και μας τον παραδίδει άρτιο.

Μοιάζει να κρατά έναν μεγεθυντικό φακό στραμμένο στις ψυχές των Ελλήνων, στην ψυχή του ίδιου του ανθρώπου. Αφουγκράζεται την επιθυμία του ήρωα και η επιθυμία του ήρωα στο συγκεκριμένο έργο κατά έναν περίεργο τρόπο ταυτίζεται με την επιθυμία του αναγνώστη.

Συχνά αναρωτήθηκα αν στο σύνολό της αυτή η ιστορία είναι αυτοβιογραφική. Φαίνεται αδύνατον να έχει δημιουργήσει τόσες πολλές λεπτομέρειες, πτυχές λεπτομερειών, πτυχές πτυχών λεπτομερειών για τη ζωή τόσων ανθρώπων, με τόση αληθοφάνεια δοσμένες, με τόση αλήθεια δοσμένες.

Αν η ιστορία είναι αυτοβιογραφική τότε κατάφερε με απίστευτη μαεστρία να μεταφέρει με λογοτεχνική αρτιότητα κομμάτι της ζωής της στο χαρτί, δίνοντάς της έτσι μια μυθιστορηματική χροιά. Αν όλα είναι μυθεύματα αποτελούν μυθεύματα ενός εξαιρετικά προικισμένου μυθοπλάστη. Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

tumblr_m5wu3mYNVj1r1cwub

Ο αναγνώστης ξεχνά ότι διαβάζει. Νομίζει ότι παρατηρεί άλλοτε από ανοικτή πόρτα, άλλοτε από μισόκλειστο παράθυρο, άλλοτε από μυστική κλειδαρότρυπα τις ζωές ανθρώπων που έχουν υπάρξει, υπάρχουν ή θα υπάρξουν. Το κείμενο μαγεύει τον αναγνώστη κι από ένα σημείο και πέρα απλά το παρακολουθεί. Ούτε μια στιγμή δεν περνά από το μυαλό του ότι πρόκειται για αποκυήματα φαντασίας. Με αυτόν τον τρόπο η συγγραφέας καταφέρνει να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, να συντηρεί και να αναπτύσσει τη σχέση της μαζί του. Άλλωστε οι αληθινές ή οι αληθοφανείς ιστορίες είναι πάντα και οι πιο ενδιαφέρουσες.

Διατρέχει εποχές άλλης ηθικής, τη χούντα, τη μεταπολίτευση, τη δεκαετία του ’80, εποχές που «η τρύπα του όζοντος», όπως χαρακτηριστικά λέει, «δεν είχε κάνει την εμφάνισή της και που τα βράδια του καλοκαιριού οι άνθρωποι ήταν πολύ συνηθισμένο να κοιμούνται έξω, είτε σε βεράντες είτε σε ταράτσες», προσφέροντας λεπτομερείς αναφορές γεγονότων κάθε εποχής.

Βουτά στην ηθική του «κάποτε» και μας ζητά να γίνουμε σύμμαχοι στην προσπάθειά της να απομυθοποιήσει τις παλαιές παραδεδομένες αρχές και να τις αντικαταστήσει με νέες, αυτές που με τη σειρά τους θα αντικατασταθούν σε 30 χρόνια από άλλες. Προτείνει ουσιαστικά τη διαρκή αλλαγή, τον μόνιμο επαναπροσδιορισμό. Άλλωστε “The beat goes on” μας υπενθυμίζει στον τίτλο.

Οι τέσσερις ζωές είναι μόνο αφορμή για το διαρκές «σφυροκόπημα», το ρέον, αυτό που αλλάζει για να υπάρξει, αυτό που υπάρχει για να αλλάζει.

Προτείνει διακριτικά λύσεις, απαντήσεις σε ερωτήματα που εφευρίσκονται για να δημιουργούν τρύπες στις ψυχές των ανθρώπων. Προβληματίζει και βάζει τον αναγνώστη να αναρωτηθεί ποιο είναι το μέρος της ευθύνης που του αναλογεί στη διαμόρφωση της ιστορίας. Χαρακτηριστικό απόσπασμα στη σελίδα 44: «Στην εποχή του φαστ φουντ, όλα έχουν χάσει την αξία τους. Δεν υπάρχουν καλοί ηθοποιοί; Και βέβαια υπάρχουν. Καλοί σκηνοθέτες; Και από αυτούς υπάρχουν. Τότε τι φταίει; Μήπως δεν υπάρχουν πια καλοί θεατές;».

tumblr_m5wtx3eJ9i1r1cwub

Η τεχνική της αφήγησης που χρησιμοποιεί ποικίλει ανάλογα την περίπτωση. Έχει την άνεση να προσαρμόζεται στο ύφος της κάθε υπο-ιστορίας και να χρησιμοποιεί τις αφηγηματικές τεχνικές που κάθε φορά ταιριάζουν σε αυτό που εξιστορεί. Άλλοτε μεταφέρεται από το πρώτο στο τρίτο πρόσωπο χωρίς ενδιάμεσα συνδετικά ρήματα όπως «είπε», «αναφώνησε», «σκέφτηκε», «ψιθύρισε» κι άλλοτε τα χρησιμοποιεί, όχι ψάχνοντας να βρει κάτι για να προλογίσει το διάλογο αλλά γιατί πράγματι ένας ήρωάς της σκέφτηκε, αναφώνησε ή ψιθύρισε.

Άλλοτε πάλι απευθύνεται στον θεατή σε δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο. Χαρακτηριστικό απόσπασμα στη σελίδα 122: «Ο αέρας που ψάχνανε και ζητούσαν ήταν ο αέρας της λευτεριάς. Ξέρετε αυτός ο αέρας είναι ελαφρύς και αναζωογονητικός» ή χρησιμοποιεί το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο όταν νιώθει ότι αυτό που θα διηγηθεί μπορεί να μας αφορά όλους. Χαρακτηριστικό απόσπασμα στη σελίδα 483: «Πολλά χρόνια χωρίς να το καταλαβαίνουμε κουβαλάμε μέσα μας τα βαρίδια μας. Κάποιες κουβέντες που έπρεπε να ειπωθούν και ποτέ δεν ειπώθηκαν. Κάποιες τύψεις που χωρίς ουσία τρέφουμε και μας τρώνε. Κάποιοι άνθρωποι που έπρεπε να ‘χαμε επισκεφθεί και δεν το κάναμε. Μέρη που έπρεπε να δούμε άλλη μια φορά για να τα ξεπεράσουμε».

Δεν μοιάζει να ψάχνει τις κατάλληλες λέξεις για να κλείσει ένα κενό στην ιστορία της, γιατί η ιστορία της δεν έχει κενά. Μοιάζει πολύ αληθινή για να έχει κενά. Πολύ αληθινή, σαν ψεύτικη.

Έρωτες, πολιτική, κοινωνία, μουσική, ήθη, σεξ, καριέρα, οικογένεια, σχέσεις τριών δεκαετιών περιγράφονται με ιστορική ακρίβεια που αφορά όσα έγιναν στην πραγματικότητα και κατέγραψε ο ιστορικός, αλλά και μυθοπλαστική «ανακρίβεια», μια «ανακρίβεια» εξαιρετικά θελκτική, που αφορά όσα έζησαν οι ηρωίδες. Μια εγκυκλοπαίδεια ιστορικών γνώσεων δοσμένη λογοτεχνικά ή ένα λογοτεχνικό έργο διανθισμένο με ιστορικά στοιχεία.

Η Ελπίδα Στρατηγάκη χρησιμοποιεί τη μόνη διαθέσιμη μηχανή του χρόνου. Την αφήγηση. Και μας μεταφέρει εκεί που επιθυμεί να ζήσουμε παρέα με τους ήρωές της. Ζούμε μαζί της ό,τι δεν ζήσαμε μόνοι μας κι αυτό εκτός από παράδοξο αποτελεί σπουδαίο δώρο για τον αναγνώστη του συγκεκριμένου έργου.

tumblr_m5wtdeaSFf1r1cwub

Πολύ συχνά, δίνει τη δική της εξήγηση για πράγματα που εξαρχής τουλάχιστον, δε φαίνονται να έχουν ξεκάθαρη απάντηση. Χαρακτηριστικό απόσπασμα στη σελίδα 57: «Εκείνη την εποχή τα πάρτυ αρχίζανε και πήγαιναν το πολύ μέχρι τις δωδεκάμιση. Ο λόγος; Μα οι γονείς δεν αφήνανε τα κορίτσια να ξενυχτούν και έτσι όλοι φεύγανε νωρίς. Σήμερα αρχίζουν την ώρα που τελείωναν τότε και οι σημερινοί νέοι απορούν. Δεν καταλαβαίνουν ότι δεν χρειαζόντουσαν τις βραδινές ώρες για να γλεντήσουν. Το κέφι ήταν μέσα τους όλες τις ώρες. Τότε όλοι χορεύανε και οι μεγάλοι και οι νέοι. Μπορεί να φταίει ότι ένας πόλεμος είχε τελειώσει και γι’ αυτό οι μεγάλοι πέρασαν στα παιδιά τους τη χαρά για τη ζωή. Ποιος ξέρει».

Υπενθυμίζει ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, ότι δεν αποτελεί παρά έναν κύκλο στη δίνη του οποίου βρισκόμαστε όλοι, να ενεργούμε βρίσκοντας μπροστά μας την ίδια τράπουλα ξανα-ανακατεμένη.

Δεν αναλώνεται σε ανούσιες και βαρετές λογοτεχνικές περιγραφές. Ο λόγος της είναι ανεπιτήδευτος, τόσο απλός, τόσο απογυμνωμένος από δηθενιστική συγγραφική φρασεολογία, που καμιά φορά θυμίζει θεατρικό έργο.

Στους έρωτες των 4ρων, αντικατοπτρίζονται οι έρωτες όλων μας, οι απογοητεύσεις, οι χαρές, τα απωθημένα, οι κατακτήσεις, τα «θέλω», τα «μπορώ», τα «γιατί» μας. Δεν φοβάται να ασχοληθεί με την ομοφυλοφιλία, τις ομαδικές ερωτικές πράξεις, τη σεξουαλική απελευθέρωση. Και το κάνει με τόσο φυσικό τρόπο που μοιάζει ανεκτός ακόμα και για τους πλέον συντηρητικούς αναγνώστες.

Τολμά να μιλά με γλώσσα λανθάνουσα που αλήθεια λέει, έξω από τα καλούπια, αναφέρεται σε θέματα ταμπού με φυσικότητα που άλλοι ξεστομίζουν μια «καλημέρα». Η ηθική της δεν είναι άλλη από την ηθική της αλήθειας, την ηθική της ζωής. Ξεπερνά με συνοπτικές διαδικασίες την κοινωνικά επιβαλλόμενη ηθική, δηλαδή την κατασκευασμένη με αφύσικους όρους, τη μη ανθρώπινη. Επιστρέφει στο ένστικτο, όχι για να το θεοποιήσει αλλά για να το κατανοήσει αρχικά, να το εξηγήσει και να προτείνει τρόπους διαχείρισής του.

Οι 4 ηρωίδες μοιάζουν απλές. Δηλαδή σύνθετες, δηλαδή ανθρώπινες. Ενσαρκώνουν διαφορετικούς ρόλους αλλά είναι σε όλους ειλικρινείς. Όπως ειλικρινείς καλούμαστε να είμαστε κι όλοι εμείς στους δικούς μας καθημερινούς ρόλους. Πόσες φορές δε μοιάζουμε πρωταγωνιστές ταινίας ή ήρωες μυθιστορήματος. Διαβάζοντας το συγκεκριμένο μυθιστόρημα γινόμαστε τέτοιοι αναγνωρίζοντας κομμάτια τους εαυτού μας σε κάθε χαρακτήρα.

Η συγγραφέας δεν περιγράφει, αφουγκράζεται, αγγίζει ή μοιάζει να έχει αγγίξει ό,τι αναφέρει. Έπειτα το εναποθέτει με τον συγγραφικό της λόγο στα αυτιά και στις καρδιές μας.

tumblr_m5wtt4Womr1r1cwub

Και δε μιλώ μόνο για τις 4 ηρωίδες. Οι ήρωες των ηρώων που περνούν για λίγο ή για περισσότερο μπροστά από τα μάτια μας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ο καθένας θέμα για νέο μυθιστόρημα.

Οι 4 γυναίκες του μυθιστορήματος της Ελπίδας Στρατηγάκη “Τέσσερις ζωές and the beat goes on” είμαστε εμείς. Άντρες και γυναίκες. Κι αν δεν είμαστε, υπήρξαμε ή θα υπάρξουμε σαν αυτές.

Κλείνοντας θέλω να πω ότι ήταν τόσο απορροφητικός ο λόγος της που συχνά ξεχνούσα την υποχρέωσή μου, να μην ενεργώ μόνο σαν αναγνώστης αλλά και σαν παρατηρητής και έπειτα σχολιαστής του λόγου της συγγραφέως.

Ξεχνούσα ότι ανέλαβα να παρουσιάσω το συγκεκριμένο έργο. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου προσέφερε η Ελπίδα Στρατηγάκη και το βιβλίο της, το οποίο δώρο της ανταποδίδω με τη μορφή ενός ειλικρινέστατου ευχαριστώ.

tumblr_m5ta75vilK1r1cwub

tumblr_m4qg7fx6KW1r1cwub

Το παιδί και το βιβλίο. Ο ρόλος της τεχνολογίας στη σχέση αυτή | Νικόλας Σμυρνάκης

Σάββατο, 26 Μαΐου, Φροντιστήριο Μαρκάκη- Μαρκουλάκη
Εισηγητής: Νικόλας Σμυρνάκης

Θεματικές ενότητες

  • Τι μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο σε ένα παιδί και γιατί είναι σημαντικό;
  • Τι είδους βιβλία επιλέγουμε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού;
  •  Πώς θα αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο;
  • Τεχνολογία και βιβλίο:

–  Γιατί e-books;

– Δυνατότητες – Πρωτοτυπίες της ψηφιακής λογοτεχνίας

– Παραδείγματα ψηφιακών δημιουργημάτων που μπορούν να προσφέρουν μια διαφορετική εμπειρία ανάγνωσης.

  • Τι μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο σε ένα παιδί και γιατί είναι σημαντικό;

Κάποτε η μόνη πειθώ ήταν ένα ρόπαλο και μερικοί καλοσχηματισμένοι μύες. Τώρα η δύναμή μας είναι ο λόγος μας.

Με το προφορικό ή τον γραπτό λόγο φλερτάρουμε, πείθουμε, διαπραγματευόμαστε, σαγηνεύουμε, αγαπάμε, αγαπιόμαστε, πετυχαίνουμε, υπάρχουμε, αξίζουμε, είμαστε.

Δεν υπάρχει πιο σπουδαία επιτυχία για έναν γονιό απ΄ το να ξέρει ότι έχει κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του ώστε να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες, να καλλιεργήσει το μυαλό άρα και τη δυνατότητα έκφρασης του παιδιού του.

Η ενασχόλησή μας με την πνευματική ανάπτυξη, η οποία σε τελική ανάλυση μπορεί να καθορίσει την εξέλιξη και την πρόοδό του σε ψυχικό, συναισθηματικό, επαγγελματικό επίπεδο, σίγουρα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασικό μέλημα.

Η φιλαναγνωσία που είναι βασικός παράγοντας πνευματικής ανάπτυξης, πρέπει να έχει την ίδια βαρύτητα και αξία με την υγεία ενός παιδιού.

Η συγγραφέας Ζώρζ Σαρή έχει πει: «Ένα πανεπιστήμιο υπάρχει, το βιβλίο».

Μια σημαντική συγγραφέας Jella Lepman αμέσως μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο σε συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (IBBY) ανέφερε: «Αν θέλουμε να φτιάξουμε έναν κόσμο καλύτερο από το σημερινό, πρέπει ν’ αρχίσουμε από το παιδικό βιβλίο».

tumblr_m4qg99eg6R1r1cwub

Τι μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο σε ένα παιδί:

Μακροχρόνιες έρευνες απέδειξαν ότι η μύηση του παιδιού από πολύ μικρή ηλικία στο βιβλίο συμβάλλει στην αισθητική καλλιέργεια, στην ανάπτυξη της φαντασίας, στην ψυχική ωρίμανση και φυσικά στην γλωσσική του ανάπτυξη.

Για την καλλιέργεια αυτών των ικανοτήτων ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη λογοτεχνία.

Οι Robinson & Spodek παρατηρούν ότι η λογοτεχνία αποτελεί μια προφανή πηγή ποικιλίας στη χρήση λέξεων και λεξιλογίου. Η παιδική λογοτεχνία και συγκεκριμένα οι μικρές εικονογραφημένες ιστορίες, μπορούν να βοηθήσουν στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των παιδιών της προσχολικής ηλικίας.Τα παιδιά που από μικρά αρέσκονταν να τους διαβάζουν οι γονείς τους ιστορίες, παραμύθια και άλλα λογοτεχνικά είδη, φαίνεται ότι με την εισαγωγή τους στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση η αφηγηματική τους ικανότητα βρίσκεται σαφώς σε καλύτερο επίπεδο, έναντι των παιδιών, τα οποία δεν είχαν ανάλογες εμπειρίες (χρησιμοποιούν με ορθότερο τρόπο τις δευτερεύουσες προτάσεις, είναι ικανά να συνδέουν την αιτία με το αποτέλεσμα).

Όπως αναφέρει η Μ. Καρπόζηλου, οι πράξεις και οι αντιδράσεις των λογοτεχνικών χαρακτήρων δημιουργούν πρότυπα συμπεριφοράς που υποβοηθούν το παιδί να αντιμετωπίσει δυσκολίες και προβλήματα.

Η επίδραση των λογοτεχνικών έργων στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού θεωρείται πλέον αυτονόητη.

Διαβάζοντας συνειδητοποιούμε ότι κάποιος έχει εκφράσει κάτι που νιώθουμε αλλά δεν πιστεύαμε ότι μπορεί να εκφραστεί.

Επίσης πως κάποιος έχει νιώσει παρόμοια συναισθήματα με εμάς που δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να νιώσει.

Αλλά και αναγνωρίζουμε συναισθήματα που δεν έχουμε νιώσει ακόμα. Με λίγα λόγια, κάνουμε λόγο το συναίσθημα γιατί το βλέπουμε περιγραφικά εκφρασμένο άρα νιώθουμε λιγότερο μόνοι σε αυτόν τον κόσμο.

Για το παιδί όλα αυτά είναι πολύ πιο έντονα καθώς ακόμα ανακαλύπτει βασικά συναισθήματα.

Οι μελετητές λοιπόν συμφωνούν, ότι η πρώιμη έκθεση και η επαφή του παιδιού με τη λογοτεχνία συμβάλλει στις μεταγενέστερες επιδόσεις του στον τομέα της γλώσσας και κατ’ επέκταση στις ακαδημαϊκές του επιδόσεις.

Οι ικανότητες που μπορούν να εξασκηθούν μέσω των παιδικών βιβλίων αφορούν κυρίως τους τομείς της παρατήρησης, της σύγκρισης, της οργάνωσης, της περίληψης, της εφαρμογής και της κριτικής.

  • Τι είδους βιβλία επιλέγουμε ανάλογα με την ηλικία του παιδιού;

Η τυχόν θετική ή αρνητική επίδραση ενός συγκεκριμένου βιβλίου πάνω σε ένα συγκεκριμένο παιδί είναι κάτι που δεν εντοπίζεται ούτε αποδεικνύεται εύκολα.

Βασική προϋπόθεση είναι να γνωρίζουμε το στάδιο νοητικής και πνευματικής ανάπτυξης του παιδιού μας.

Κατά τη βρεφική ηλικία (0 – 2 ετών), δηλαδή την αισθησιοκινητική περίοδο, επιλέγουμε βιβλία με μεγάλες εικόνες και έντονα χρώματα που τραβούν την προσοχή του παιδιού και κατά προτίμηση βιβλία πάνινα και πλαστικά.

Στα νήπια μέχρι και 6 ετών αρέσουν τα βιβλία με ζωηρόχρωμες εικόνες και μικρό σφιχτό κείμενο. Έχουν ανεπτυγμένη την τάση του ανθρωπομορφισμού (προσπάθεια του ανθρώπου να αποδώσει σε μη ανθρώπινα όντα, σε αντικείμενα και φυσικά ή υπερφυσικά φαινόμενα, ανθρώπινες ιδιότητες ή μορφή) οπότε ακούν με ευχαρίστηση τους μεγάλους που τους διαβάζουν σύντομες ιστορίες γύρω από θέματα ή αντικείμενα που τους είναι γνώριμα, όπως ο εαυτός τους, το σπίτι τους, οι φίλοι τους, η οικογένειά τους, η φύση, τα ζώα, κ.ά.

Τους αρέσει να ταυτίζονται με τον ήρωα της κάθε ιστορίας, δεν αγαπούν όμως τις ιστορίες που τους τρομάζουν. Επομένως τα βιβλία που επιλέγουμε θα πρέπει να έχουν λέξεις που ξεχωρίζουν και είναι ενδιαφέρουσες. Λέξεις με ομοιοκαταληξία, λέξεις αστείες ή που επαναλαμβάνονται και ο ήχος τους συναρπάζει. Επίσης βιβλία με φανταστικές καταστάσεις και χαρακτήρες που δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί να υποδυθεί ρόλους ή να παίξει φανταστικά παιχνίδια.

Κατά την πρώτη σχολική ηλικία (6 – 8 ετών) τα παιδιά που δε μπορούν να διαβάσουν ακόμα μόνα τους προτιμούν βιβλία με ιστορίες και παραμύθια με μεγάλα γράμματα και πολλές εικόνες.

Αυτά που διαβάζουν με ευκολία μπορούν να χαρούν συλλογές παραμυθιών, μικρά διηγήματα ή μικρά βιβλία με περιπέτειες.

Τα παιδιά και εδώ ενδιαφέρονται για θέματα που έχουν σχέση με τη φύση, το περιβάλλον, τα ζώα, για ιστορίες από τη Μυθολογία, για την αγάπη, τη φιλία, την ειρήνη κτλ.

Στη μέση σχολική ηλικία (9 – 12 ετών), τα παιδιά παρουσιάζουν μια τάση ανεξαρτητοποίησης, προτιμούν κυρίως βιβλία με περιπέτειες, ταξιδιωτικές περιγραφές και θέματα όπου κυριαρχεί η προσωπικότητα του ήρωα.

Στην ηλικία αυτή η ταύτιση με τον ήρωα είναι πιο έντονη. Έτσι θα πρέπει να επιλέγουμε προσεκτικά τα πρότυπα ηρώων στα βιβλία που αγοράζουμε.

Στις δυο τελευταίες τάξεις του δημοτικού τα ενδιαφέροντά τους περιστρέφονται γύρω από τις διαπροσωπικές σχέσεις (γονέων και παιδιών, παιδιών μεταξύ τους), γύρω από άτομα με ειδικές ανάγκες, από ατομικά, ιστορικά και ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα, όπως η υιοθεσία, το διαζύγιο, η οικολογία, η επιστημονική φαντασία, η ειρήνη, η μετανάστευση κτλ. Ένα σημαντικό υφολογικό στοιχείο που επιζητούν όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι το χιούμορ.

Τέλος, στην προεφηβεία και εφηβεία όπου το παιδί αρχίζει να αποκτά χαρακτηριστικά πιο κοντά στον ενήλικα, ενδιαφέρεται για βιβλία με θέμα τις σχέσεις, τα προβλήματα της νεολαίας (ναρκωτικά, AIDS, σύγκρουση με τους γονείς και τους δασκάλους, κ.ά.) αλλά και με κοινωνικά και παγκόσμια προβλήματα, όπως η βία στα γήπεδα, η ψυχογενής βουλιμία και ανορεξία, ο ρατσισμός, η εγκληματικότητα, η οικολογία, η τεχνολογία, η διαπολιτισμικότητα κ.ά. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η επιλογή των βιβλίων θα πρέπει να γίνεται ύστερα από διάλογο με τα παιδιά.

  • Πώς θα αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο:

·       Σε κάθε σπίτι είναι αναγκαίο να υπάρχει βιβλιοθήκη (ή ένας ηλεκτρονικός αναγνώστης που μπορεί να περιέχει όσα βιβλία χωράνε σε μια παραδοσιακή βιβλιοθήκη).

·       Να βάζουμε το παιδί στη διαδικασία επιλογής του βιβλίου

·   Να του εξηγούμε την αξία του βιβλίου. Είναι σημαντικό να δώσουμε στα παιδιά να καταλάβουν από μικρά ότι αξιόλογο δεν είναι μόνο το χειροπιαστό, αυτό που έχει μυρωδιά, ήχο, γεύση, που μπορούμε να το αγγίξουμε, αλλά και αυτό που αργά συντελείται μέσα μας ή αυτό που νιώθουμε.

Αναφέρομαι στην γνώση από τα βιβλία και τα μακροπρόθεσμα οφέλη που αυτή μπορεί να έχει. Την οποία γνώση καλό θα ήταν να την κάνουμε χειροπιαστή.

Όχι, λέγοντάς του πράγματα που δεν μπορεί να καταλάβει π.χ. «θα μιλάς πιο όμορφα όταν μεγαλώσεις, θα βρεις καλύτερη δουλειά, θα κάνεις καλύτερους φίλους, πιο ευτυχισμένη οικογένεια», ακόμα κι αν αυτά ισχύουν, που πράγματι ισχύουν, αλλά κάνοντάς το να αντιληφθεί την αξία του βιβλίου, δίνοντάς του εμείς αξία σε κάθε ευκαιρία.

Το παιδί έτσι μαθαίνει να επενδύει και να μην περιμένει άμεσο όφελος από αυτά που συμβαίνουν.

Δεν είναι πάντα το αποτέλεσμα οδηγός για την πορεία. Μια πορεία δίχως άμεσο αποτέλεσμα μπορεί να φέρει το καλύτερο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα.

·      Να κάνουμε την ανάγνωση καθημερινή ρουτίνα. Να είναι κάτι που το παιδί περιμένει με ανυπομονησία συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα.

·        Να συζητάμε με το παιδί την ιστορία.

·         Να το βάλουμε στη διαδικασία να επιλέξει ένα βιβλίο διαδικτυακά κοιτώντας το εξώφυλλο ή αν είναι μεγαλύτερο διαβάζοντας την περιγραφή του ή να το πάρουμε μαζί μας σε μια έκθεση βιβλίου ή σε ένα βιβλιοπωλείο.

·     Να μην τιμωρούμε το παιδί με το διάβασμα χρησιμοποιώντας εκφράσεις του τύπου «αφού δεν ήσουν καλό παιδί, θα μείνεις μέσα να διαβάσεις». Αντίθετα να το επαινούμε σε κάθε ευκαιρία όταν ασχολείται με το βιβλίο, σαν να έκανε κάτι πολύ σημαντικό, γιατί πράγματι έκανε κάτι πολύ σημαντικό.

·       Να δώσουμε στο παιδί ένα όμορφο τετράδιο, που θα το ονομάσουμε «Τα βιβλία μου» και στο οποίο θα καταγράφει κάθε βιβλίο, πότε το ξεκινά και πότε το τελειώνει. Ακόμα μπορεί να γράφει αν του αρέσει, γιατί του αρέσει κτλ. Έτσι, αισθάνεται ότι πετυχαίνει κάτι σπουδαίο, ιδιαίτερα μάλιστα καθώς μεγαλώνει ο κατάλογός του.

·   Να μην ξεχνάμε ότι το διάβασμα είναι επικοινωνία, απόλαυση, χαρά και όχι καταναγκασμός.

·        Να το βοηθάμε να παίξει με τις ιστορίες των βιβλίων που διαβάζει.

1) Να αντικαθιστά τον ήρωα ενός παραμυθιού με άλλους, 2) να μπερδεύει τα παραμύθια μεταξύ τους, 3) να αφηγείται την ιστορία ανάποδα, 4) να συνεχίζει την ιστορία, 5) να συμμετέχει ως ήρωας σε κάποιο παραμύθι.

·        Να το παροτρύνουμε να εικονοποιεί τη σκηνή ενός βιβλίου ή παραμυθιού που του έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση (ζωγραφίζοντας ή χρησιμοποιώντας κολάζ).

·     Και φυσικά οι γονείς να διαβάζουν καθώς εκείνοι είναι τα ισχυρότερα πρότυπα για ένα παιδί.

Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες συμβάλλουν στη δημιουργία ενός μόνιμου και ενσυνείδητου αναγνώστη.

Τέλος, κάθε τι δύσκολο έχει κόπο, εξού και η έκφραση αξίζει τον κόπο.

Δεν χρειάζεται κόπο, μόνο για να σταματήσουμε μια κακή συνήθεια αλλά και για να ξεκινήσουμε μια καλή συνήθεια.

Η συνήθεια, κατά την προσωπική μου γνώμη, είναι η μεγαλύτερη δύναμη σε αυτό το σύμπαν μετά τη φθορά και την αγάπη, οπότε με την επιμονή μας στα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών μπορούμε να βάλουμε μια υπέροχη συνήθεια στη ζωή τους που μόνο σε όμορφα μονοπάτια μπορεί να τα οδηγήσει.

  • Τεχνολογία και βιβλίο: 

Τάσεις:

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου Digital Book World 2012 στη Νέα Υόρκη, ο Kelly Gallagher της εταιρείας υπηρεσιών Bowker, παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο της προηγούμενης χρονιάς για τη σχέση των e-books με τα παιδιά και τους εφήβους.

Το ποσοστό των εφήβων που δήλωσαν ότι τους ενδιαφέρει η ηλεκτρονική ανάγνωση, μέσα σ’ ένα χρόνο τριπλασιάστηκε.

Οι ακόμη νεότερες ηλικίες παιδιών, από 7 έως 12 ετών, δημιουργούν γόνιμο έδαφος για τα e-books καθώς μεγάλο ποσοστό έχουν δικό τους υπολογιστή, δικό τους κινητό τηλέφωνο. Παρόλο που το 75% των γονέων απάντησαν ότι δεν έχουν αγοράσει ποτέ μέχρι τώρα κάποιο e-book, το 56% δήλωσαν ότι είναι πιθανόν να διαβάζουν e-books στο μέλλον.

Γιατί e-books:

(Ένα e-book αποτελεί την ψηφιακή (ηλεκτρονική) μορφή ενός κειμένου, περιοδικού ή βιβλίου, για την ανάγνωσή του οποίου χρησιμοποιούμε είτε ειδικές συσκευές (e-book readers) είτε ειδικό λογισμικό στον υπολογιστή μας, ώστε να προσομoιώνεται, όσο είναι δυνατό, η εμπειρία της ανάγνωσης ενός έντυπου βιβλίου)

Καταρχάς γιατί τα παιδιά αγαπάνε τα κουμπάκια. Βέβαια τώρα υπάρχει η τεχνολογία αφής αλλά και αυτή τους ενθουσιάζει εξίσου.

Πιο σοβαρά τώρα. Όταν κάποιος μπορεί να αγοράσει το τελευταίο Χάρι Πότερ με 10 δολάριααντί για 30, να τον έχει σε μια μικρή και ελαφριά συσκευή, όχι μόνο ένα αλλά όλα τα βιβλία της σειράς και να είναι ξεκούραστο το διάβασμα από εκεί (τεχνολογία E-ink) όσο ξεκούραστο είναι από το χαρτί, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα προτιμήσει αυτήν την επιλογή, αργά ή γρήγορα

(οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες χρησιμοποιούν την τεχνολογία E-paper ή ηλεκτρονικό χαρτί, μια τεχνολογία απεικόνισης που μιμείται την εμφάνιση κοινού μελανιού πάνω σε χαρτί. Αντίθετα πχ. με την οθόνη LCD που απαιτεί εσωτερικό φωτισμό το ηλεκτρονικό χαρτί αντανακλά το φως όπως το κοινό χαρτί και έτσι δεν απαιτεί μεγάλη ενέργεια για τις απεικονίσεις. E-ink ή ηλεκτρονικό μελάνι είναι η ονομασία μιας συγκεκριμένης τεχνολογίας e-paper που αναπτύχθηκε από την εταιρία E Ink και είναι διαθέσιμη-προς το παρόν- στην κλίμακα του γκρί – μαυρόασπρη απεικόνιση).

Καταλαβαίνω τη ρομαντική διάσταση του πράγματος αλλά η μυρωδιά και η αίσθηση του βιβλίου δε θα παραμείνουν για πολύ καιρό ικανά πλεονεκτήματα για να μην οδηγηθούμε στην ψηφιακή ανάγνωση. Είναι παρεξηγημένοι οι e-readers καθώς δεν έχουν καμία σχέση με τις οθόνες υπολογιστών ή κινητών.

Πλεονεκτήματα:

Τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι πολύ φθηνότερα και μπορούν να προσφέρουν εντελώς καινούρια εμπειρία ανάγνωσης (θα δώσουμε παραδείγματα στη συνέχεια). Επίσης, οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες δεν κουράζουν, έχουν τεράστια χωρητικότητα, έχουν μικρό μέγεθος και βάρος, η μπαταρία τους μπορεί να κρατήσει μήνες, μπορεί κανείς να υπογραμμίσει, να σημειώσει σε αυτούς και προσφέρουν διευκολύνσεις στον αναγνώστη όπως άμεση μετάφραση λέξεων (καθώς έχουν ενσωματωμένο λεξικά) και μοίρασμα αγαπημένων αποσπασμάτων στα κοινωνικά δίκτυα μέσω ασύρματης σύνδεσης.

Δυνατότητες – Πρωτοτυπίες:

Έξι εκδοτικοί οίκοι στη Γαλλία (Dargaud, Dupuis, Le Lombard, Citel, Ellipsanime και Médiatoon), ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μια κοινή ιστοσελίδα κόμικς, αφιερωμένη στα παιδιά ηλικίας 7-12 ετών. Η ιστοσελίδα ονομάζεται “Bandgee.com”

Σε ανακοίνωση τύπου των εκδοτών, αναφέρεται ότι η χρήση της ιστοσελίδας θα είναι “δωρεάν και απολύτως ασφαλής”. Τα παιδιά-χρήστες θα μπορούν να διαβάζουν, να παίζουν παιχνίδια, να παρακολουθούν μαθήματα σε διάφορους τομείς, να ακούν μουσική, να βλέπουν video, να χρωματίζουν τα κόμικς, ενώ θα υπάρχουν και χώροι αφιερωμένοι στην προσωπική τους δημιουργία, καθώς και χώροι με τους αγαπημένους τους ήρωες, όπως ο Garfield, ο Λούκυ Λουκ, κ.ά.

Παραδείγματα ψηφιακών δημιουργημάτων που μπορούν να προσφέρουν μια διαφορετική εμπειρία ανάγνωσης.

Τα πολυσυλλεκτικά ebooks μπορούν να συνδυάσουν κείμενο, φωτογραφίες, σχέδια, ήχο, video.

ebook: «Η Καταγωγή του τάνγκο» (κείμενο, ποίηση, φωτογραφίες, γραφιστικά σχέδια, video)
του Νικόλα Σμυρνάκη

Κατεβάστε το εδώ

Audiobook: Δεν βιάζομαι (διήγημα από συλλογή διηγημάτων Φόβος Κανένας)
του Γιάννη Φαρσάρη

Ακούστε το εδώ

Video books

Το Video book δεν είναι ταινία. Στην απλή του μορφή μπορεί να είναι ένα βιβλίο, ένα διήγημα, ένα ποίημα (και όχι αναγκαστικά ένας θεατρικός μονόλογος) το οποίο αφηγείται ένας ηθοποιός ή ο ίδιος ο δημιουργός. Αν υπάρχουν και υπότιτλοι, η ανάγνωση συνδυάζεται με τον ήχο και την εικόνα. Το πρόσωπο δίνει με τις εκφράσεις του αλλά και τη χροιά της φωνής του χρώμα στο κείμενο.

Το Video book μπορεί επίσης να έχει άλλη μορφή. Δηλαδή, σε μια οθόνη βλέπουμε το κείμενο να εμφανίζεται με διάφορους τρόπους και την ίδια στιγμή αυτό συνοδεύεται από γραφιστικά σχέδια (όχι καρτούν).

Η πτυχιακή εργασία του τμήματος Multimedia (BA) του MBS College Δημήτρη Μολουδάκη είναι ένα καλό παράδειγμα του πως το κείμενο μπορεί να δέσει υπέροχα με την εικόνα, κάνοντας τον αναγνώστη – θεατή να προσέχει το κείμενο ακόμα και αν δεν τον ενδιαφέρει άμεσα.

Δείτε το εδώ.

MikeMatas: Η επόμενη γενιά του ψηφιακού βιβλίου

Κάποια στιγμή θα μπορούν τα παιδιά να κουβαλούν σε μία συσκευή τα σχολικά αλλά και τα λογοτεχνικά τους βιβλία.

Όχι γιατί δεν θα υπάρχουν χρήματα από το κράτος για να τυπωθούν βιβλία αλλά γιατί με αυτόν τον τρόπο θα επιτυγχάνουν τα παιδιά καλύτερα αποτελέσματα μια και θα έχουν πολυποίκιλη πρόσβαση σε νέους τύπους βιβλίων, που προσφέρουν μια λιγότερο παθητική εμπειρία ανάγνωσης, μια εμπειρία ανάγνωσης που το χαρτί, όσο και να το αγαπάμε όλοι, αδυνατεί να προσφέρει.

Δείτε το video εδώ.

Ευχές για μια αριστουργηματική ζωή

Νικόλας Σμυρνάκης

 

Βιβλιογραφία

Bakhtin M. (1980). Προβλήματα λογοτεχνίας και αισθητικής. Αθήνα: Πλέθρον

Κανατσούλη Μ. (2000). Ιδεολογικές διαστάσεις της Παιδικής Λογοτεχνίας. Αθήνα: Τυπωθήτω.

Stephens J. (1992). Language and Ideology in Children’s Fiction.  New York: Longman

Καρπόζηλου Μ. (1994). Το παιδί στη χώρα των βιβλίων. Αθήνα: Καστανιώτης

Κανατσούλη Μ. «ONLY CONNECT- Η διαμόρφωση ευρωπαϊκής συνείδησης μέσα από την Παιδική Λογοτεχνία»

Αποστολίδου Β. & Καπλάνη Β. & Χοντολίδου Ε. (2000). Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο. Αθήνα: Τυπωθήτω.

http://ebooks.ekebi.gr

http://merkouriosaytzis.psichogios.gr

http://www.pasyvn.gr

http://www.lexima.gr

http://www.kinoniagnosis.com

http://www.sotostips.gr